«Вельмі шкада было пакідаць Горадню, якая стала для мяне роднай». За што Васіль Быкаў палюбіў горад над Нёманам

Пра гарадзенскі перыяд жыцця Васіля Быкава напісана шмат. «Салідарнасць» прыгадае галоўныя моманты, за якія народны пісьменнік быў удзячны гэтаму гораду.

З першага пагляду горад мне спадабаўся, не такі ўжо і пабураны (хоць у цэнтры і трапляліся руіны некаторых будынкаў), але ў ім адчувалася пэўная «заходнасць», рысы сярэднявечча — у старых будынках, касцёлах, нават у брукоўцы вуліц. Зноў жа — два замкі і Нёман. Дужа гэта міла здалося майму сэрцу, знябытаму на чужыне.

Першыя ўражанні ад горада («Доўгая дарога дадому»)

У Горадню будучы пісьменнік прыехаў пасля службы ў войску ў 1947-м, каб паспрабаваць давучыцца на мастака. Праз год ён трапіў у рэдакцыю «Гродзенскай праўды», што стала для яго ў многіх сэнсах падарункам лёсу.

Тут ён пачаў пісаць і ўрэшце атрымаў заслужаную славу. У рэдакцыі пазнаёміўся з Надзеяй Кулагінай — першай сваёй жонкай. І тут жа знайшоў другую сваю спадарожніцу жыцця — Ірыну Сувораву.

У Горадні нарадзіўся другі сын Быкава Васіль, тут ягоныя дзеці выраслі і адсюль пайшлі ў дарослае жыццё. Сюды, да малодшага сына, ён ездзіў да самага ад’езду за мяжу, бываў у яго у часе кароткіх пабывак на радзіме.

Гэты горад падарыў Васілю Быкаву шмат сяброў і добрых знаёмых. Аляксей Карпюк, Данута Бічэль, Аляксей Пяткевіч, Валянцін Блакіт, Барыс Клейн, Валянцін Чэкін і многія, многія іншыя.  

Тут ён пачаў пісаць, у гарадзенскі перыяд была надрукаваная большасць ягоных аповесцяў. «Жураўліны крык» і «Трэцяя ракета», «Сотнікаў» і «Круглянскі мост», «Абеліск» і «Дажыць да світання»…

У Горадні ён, заядлы аматар тэхнікі, набыў свой першы легкавік, а таксама маторку, на якой ганяў па Нёмане, прывучыўшы малошага сына да рыбалкі.

Тут яго прынялі ў Саюз пісьменнікаў СССР, у гарадзенскім Палацы тэкстыльшчыкаў Быкава віншавалі з 50-годдзем.

Зрэшты, менавіта тут за ім пачалі сачыць камітэтчыкі. У Горадні дзеля гэтага спрабавалі вербаваць ягоных сяброў. Тут у ягонай кватэры невядомыя білі вокны і тэрарызавалі пісьменніка тэлефанаваннямі. Тут яго аднойчы пабілі на начной вуліцы разам з сябрам Клейнам.

І ўсё ж, пакідаючы Горадню ў 1977-м, пісьменнік шкадаваў аб гэтым.

Вельмі шкада было пакідаць Горадню, якая стала для мяне роднай, але мусіў перабрацца ў Менск.

«Доўгая дарога дадому»